Şizofreni tedavisinde bakım verenlerin rolü, multidisipliner bir yaklaşımın ayrılmaz bir kesimidir. Hastaneden taburcu olduktan sonra şizofreni hastalarının %65-75’i meskenlerine döner ve akrabaları tarafından bakılır. Tedavi sürecinde, hastaların bakımını üstlenen şahısların rolü, hastalığın yönetilmesinde ve uzun vadeli başarıda kritik rol oynamaktadır.

ABDİ İbrahim Otsuka Medikal Yöneticiliği, şizofreni tedavisinde, hastaya bakım verenlerin rolüne ve kıymetine dair çarpıcı bilgiler derledi.

Şizofreni, güzelleşme ve nüksetme ortasında gidip gelen, öz bakım, iş ve kişilerarası ilgiler üzere alanlarda fonksiyonelliği bozan uzun periyodik bir akıl hastalığıdır.(1)

Hastaneden taburcu olduktan sonra şizofreni hastalarının %65-75’i meskenlerine döner ve akrabaları tarafından bakılır.(2) Tedavi sürecinde, hastaların bakımını üstlenen bireylerin rolü, hastalığın yönetilmesinde ve uzun vadeli başarıda kritik bir faktördür.

Hastalar günlük ömür aktivitelerinde bakım verenlere hayli bağımlıdır.(3) Bu da konut programlarının ve aile rutinlerinin tekrar düzenlenmesini gerektirirken, bakım veren yükünün artmasına neden olur.(4)

Öznel ve objektif yük

Şizofreni hastalarında bakım verme yükü objektif ve öznel yük olarak kategorize edilmiştir. Objektif yük, hastalığın bakıcı üzerindeki ekonomik kayıplar, aile çatışmaları ve cümbüş yahut toplumsal aktiviteler için azalan vakit üzere tesirlerini içerir. Öznel yük ise bakım verenin bu süreçte suçluluk algısı, utanç ya da öbürleri tarafından küçümsenme hisleri üzere muhtemel ruhsal sorunlarını ve maruz kaldığı duygusal baskıyı tabir eder.(5)

Şizofreni hastalarının yaklaşık %60’ı tedavi rejimlerini takip etmemektedir; bu da ilaca direnç, hastalığın nüksetmesi, güzelleşme ve hastaneye yatışların artması üzere hastalık seyrini etkileyen meselelere yol açmaktadır. Tedavi ahenginin bu hastalarda fonksiyonelliği arttırdığı ve bakım verenlerin yükünü azalttığı gösterilmiştir.

Uzun tesirli enjekte edilebilir antipsikotik tedaviler

 Yetersiz tedavi ahengi, şizofreni hastalarının nüks yahut hastaneye yatış riskinin artması ve münasebetiyle bakıcının üstlendiği yükün artması dahil olmak üzere olumsuz sonuçlara yer hazırlayabilir.(6)

Uzun tesirli enjekte edilebilir antipsikotik tedaviler, şizofreni hastalarının günlük oral antipsikotik ilaç alma gereksiniminin üstesinden gelmek için geliştirilmiştir. Bu çeşit tedaviler, tedavinin devamlılığını artıran, hasta sonuçlarını uygunlaştırma ve akabinde bakıcı yükünü azaltma potansiyeline sahip kıymetli bir tedavi seçeneğidir. Uzun tesirli enjekte edilebilir antipsikotik tedaviler hastaların, bakıcıların ve hekimlerin ilaç alma konusundaki günlük hatırlatmalardan psikososyal tedavi, unsur bağımlılığı tedavisi, sigarayı bırakma, sıhhatin sürdürülmesi ve mesleksel rehabilitasyon üzere hasta sıhhatinin başka değerli istikametlerine odaklanmalarını sağlar.(7)

Rehabilitasyon hizmetleri ile artan ömür kalitesi

 Empatik irtibat ve takviye, hastaların duygusal ve toplumsal zorluklarla baş etmelerine yardımcı olabilir. Bakım verenler birebir vakitte hastaların hayat kalitesini artırmak için rehabilitasyon hizmetlerine yönlendirebilirler. Mesleksel rehabilitasyon ve toplumsal maharet eğitimi, hastaların toplumlarına entegrasyonunu destekleyebilir.

Sonuç olarak, şizofreni tedavisinde bakım verenlerin rolü, multidisipliner bir yaklaşımın ayrılmaz bir modülüdür. Bilimsel literatür, bireyin sıhhat ekosistemindeki bu dayanak ağının, şizofreni idaresi ve hastanın hayat kalitesi üzerinde kıymetli bir tesiri olduğunu doğrulamaktadır.

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı